Realizacjia zadań
Do zadań własnych gminy, na mocy art.4¹ ust. 3 oraz art. 25 i art. 26 ust. 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi należy powołanie gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, na której spoczywa obowiązek podejmowania czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu. Postępowanie zobowiązujące do podjęcia leczenia odwykowego dotyczy osób, które zgodnie z art.24 ustawy powodują rozpad życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylając się od pracy, albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny. O zastosowaniu ww. procedury wobec osoby uzależnionej stanowi sąd rejonowy, właściwy miejscu zamieszkania.
Do zadań gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych w ramach działań wynikających z instytucji prawnej zobowiązania do leczenia należy:
- przyjęcie zgłoszenia o przypadku wystąpienia nadużywania alkoholu z jednoczesnym wystąpieniem przesłanek z art.24,
- wezwanie na rozmowę osoby, co do której wpłynęło zgłoszenie o wystąpieniu przesłanek z art. 24 ustawy i pouczenie jej o konieczności zaprzestania działań wymienionych w art. 24 i/lub poddania się leczeniu odwykowemu,
O ile osoba wezwana nie zgodzi się dobrowolnie poddać leczeniu, a wstępne czynności przeprowadzone w sprawie uzasadniają kontynuowanie postępowania:
- skierowanie w/w osoby na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego (art. 25),
- przygotowanie dokumentacji związanej z postępowaniem sądowym wraz z opinią wydaną przez biegłego ( art. 26 ust.3),
- złożenie wniosku o wszczęcie postępowania do sądu rejonowego właściwego według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy ( art. 26 ust.3).
Do dokumentacji należą:
- opinie wydane przez biegłych,
- protokół z rozmowy z osobą zgłaszającą do komisji przypadek nadużywania alkoholu i wynikających stąd konsekwencji,
- protokół z rozmowy z osobą uzależnioną od alkoholu, o ile do takiej rozmowy doszło,
- dokumenty pochodzące z wywiadu środowiskowego,
- inne informacje tj: informacje z policji, informacje od pedagoga szkolnego i inne.
Finansowanie czynności biegłych powinno odbywać się w ramach gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Wszystkie czynności podejmowane w sprawie zobowiązania do podjęcia leczenia odwykowego są objęte poufnością. Postanowienie o zobowiązaniu do leczenia odwykowego zapada w trybie nieprocesowym ( art.26 ust.2 ustawy) i nie nosi charakteru wyroku sądowego – sankcji karnej.
Funkcja społeczna instytucji zobowiązania do leczenia jest funkcją polegającą na instytucjonalnym motywowaniu do podjęcia terapii odwykowej. Zobowiązanie nie ma charakteru przymusu w sensie przymusu prawnego. Przymus można zastosować zgodnie z zapisami ustawy na etapie doprowadzania osoby uzależnionej od alkoholu na badanie przez biegłego, na rozprawę w sądzie i do zakładu leczniczego na podjęcie kuracji.
Nie ma jednak możliwości prawnych ani organizacyjnych zatrzymania pacjenta w takim zakładzie wbrew jego woli.
Do zadań MKRPA należy także opiniowanie wydawanych przez burmistrza miasta zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w zakresie zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami rady gminy.